Dalış Tüpü

Açık devre SCUBA dalışın tarifinde belirlenen yüzey bağımsızlığını sağlamak için dalıcıya gerekli havanın basınç altında depolandığı kaptır.
Genelde imal edildikleri malzeme ve iç hacimleri ile anılırlar.
Sık rastlanıan hacimler ( 0.5 lt-1lt-2lt-3lt-5lt-7lt-1.1lt ) dir.
Fakat 4-6 lt tüplere de rastlanır. Tüplerin içine konulacak havanın emniyetli maksimum basıncı kullanma basıncı olarak anılır.

Dalış Tüpünün İçinde Ne Var?

“Ne yani? Tüpün içinde oksijen yok mu?” diyorsanız haklısınız Tüplerimizin içinde kesinlikle oksijen var.
Ancak sadece oksijen yok.
Sportif dalış tüpleri’nin içinde şu anda solumakta olduğunuz “hava” var.

Havanın İçinde Ne Var?

Hava, çoğunluğu oksijen ve azottan (nitrojen) oluşan bir gaz karışımı.
Tam olarak, şu anda soluduğunuz (ve dalış tüpünün içinde yer alan) hava, aşağıdaki gazlardan oluşuyor.
Azot %78, Oksijen %21, Argon, Karbondioksit, Neon, Ozon, Helyum, Metan, Kripton, Hidrojen ve Nitro Oksit, Özetle, sportif dalış tüpleri mizin içinde sadece oksijen değil, hava bulunur.
Saf oksijen, dalışlarda kullanılamaz, çünkü derinde zehirleyici özelliği bulunur.

Dalış Tüpünün İçindeki Havanın Farkı

Dalış tüplerindeki hava ile şu anda soluk alıp verdiğimiz hava, yapısal olarak aynı olsa da bazı farklılıkları vardır.
Yüksek Basınçlıdır Normal bir soluk alıp verdiğinizde yarım litre hava kullanmış olursunuz. Dakikada ortalama 15 kere soluk alıp verdiğinizi düşünürsek, bir dakikada 7,5 litre hava kullandığınızı hesaplayabiliriz. Sportif dalışta genellikle 12 litrelik tüpler kullanılır.

Bu verilerle küçük bir hesaplama yaparsak 12 litrelik bir tüp, bize yaklaşık olarak 1,5 dakika yetecektir (1 atm/bar basınçta, yani deniz seviyesinde). Suyun altına girer, dalışa başlarsak daha yoğun soluyacağımız için bu zaman daha da azalacaktır.

Bu sebeple dalış tüpleri, “kompresör” adı verilen bir makine ile doldurulur. Kompresör, havayı sıkıştırıp tüplere basar.
Deniz seviyesinde bir insanın üzerinde 1 atm/bar basınç bulunur. Bu, atmosferin bizlere uyguladığı basınçtır.
Kompresörler, dalış tüpleri’ nin içine ortalama 200 atm/bar basınçta hava basarlar.
Bu sayede 12 litrelik bir dalış tüpü, 2400 litrelik bir tüp haline gelmiş olur (200 atm/bar x 12 litre)
Az önce yaptığımız hesaba geri dönersek, 2400 litrelik bir tüp deniz seviyesinde bize 320 dakika yetebilecektir (2400 litre/7,5 litre dakikalık hava tüketimi).

Nem Yoktur Bir dalış tüpü (özellikle çelikten yapılmış ise) için en büyük düşman, sudur. Bunun sebebi, sıvının tüp içinde korozyona, yani pasa sebebiyet vermesidir.

Bu hem tüpün ömrünü azaltacak, hem de paslı hava soluyan dalgıcı oldukça rahatsız edecek, hatta mide bulantısı ve kusma gibi bazı belirti ve semptomlara sebebiyet verecektir.

Özellikle yaz aylarında nefes alıp vermekte dahi zorlanmamıza sebep olan havadaki nem, dalış tüplerinde bulunmamalıdır.

Yüksek basınç altında daha da yoğunlaşarak dalış tüpünün dibinde sıvı olarak birikecek olan su molekülleri, hem bize hem de tüpe zarar vermeye başlayacaktır.

Bu nedenlerden dolayı kompresör tarafından tüplere basılmak üzere dışarıdan emilen hava, bazı filtrelerden geçer.

Bu filtrelerden biri, tüplere henüz ulaşmadan önce havadaki nemi süzer.

Dalış sonrasında/esnasında hissettiğiniz ağız ve ağız yolu kuruluğunun sebebi de budur.

Sportif dalışa aynı zamanda “kuru hava dalışı” denmesinin sebebi de yine budur.

Toz ve Kir Yoktur: Dalış tüplerinin içindeki hava toz ve kirden kompresör yardımıyla arındırılır. Bazı güzellik merkezlerinde dalış tüplerinin kullanılması, cilde iyi gelerek anti-aging uygulaması olarak görülmesinin nedeni budur. Kompresörlerdeki filtreler havanın içindeki toz ve kiri filtre eder ve dalgıca soluması için temiz hava sağlamış olur. Hava, çoğunluğu oksijen ve azottan (nitrojen) oluşan bir gaz karışımıdır. Tüplerimize hava basan kompresörler, dalışta kullanılan havanın, şu anda soluduğumuz havadan farklı olmasını sağlar.

Dalış tüpünün içinde bulunan hava;

1. normal havadan çok daha yüksek basınçtadır
2. nemsizdir
3. toz ve kirsizdir

Sonuç: Dalış tüplerinin içinde (sadece) oksijen değil, hava bulunur.